Archive Arnamagnæana dev

Þjóðskjalasafn Íslands, Reykjavík: 721 documents
(9 documents in progress, 0 done, 712 left)
Jón Þorkelsson selur Gottskálki Kenekssyni Hólabiskupi 25 hundruð í jörðinni Ási í Vatnsdal og Brekku í Grímstungnakirkjusókn en biskup gefur í mót jörðina Syðsta-Hvamm á Vatnsnesi og þar til tíu kúgildi.
Ólafur Loftsson selur Ásgrími Jónssyni með samþykki Guðrúnar konu sinnar jarðirnar Tjörn og Hafralæk í Aðaldal, en Ásgrímur leggur á mót með samþykki Guðrúnar Magnúsdóttur konu sinnar jörðina Lundarbrekku í Bárðardal.
Hjalti Þorsteinsson selur séra Þorsteini Jónssyni hálfa jörðina á Steinýjarstöðum á Skagaströnd, 10 hundruð að dýrleika fyrir lausafé.
Úrskurður Gottskálks Kenekssonar Hólabiskups með samþykki tólf klerka um kæru Halldórs Brandssonar til Jóns ábóta á Þingeyrum, að ábóti héldi fyrir honum undir klaustrið jörðunni Ytri-Ey á Skagaströnd, sem Brandur eignaði sér vegna Helgu konu sinnar samkvæmt kaupbréfi og kvittunarbréfi, en af því þessi skilríki þóttu eigi gild, úrskurðast jörðin óbrigðileg eign Þingeyraklausturs.
1) Vitnisburður Illuga Björgólfssonar um osttoll til Hólastaðar af hverjum skattbónda milli Hrauns á Skaga og Hrauns í Fljótum. 31. júlí 1448 2) Vitnisburður Steinþórs Jónssonar um osttoll til Hólastaðar af hverjum skattbónda milli Hrauns á Skaga og Hrauns í Fljótum. 3. ágúst 1448 3) Vitnisburður tólf mana um það að Hólastaður eigi osttoll af hverjum skattbónda milli Skaga og Hrauns í Fljótum. 7. júlí 1450 4) Fjórir menn transkríbera þrjú bréf um osttoll Hólakirkju. 17. júlí 1480
Guðmundur Ólafsson ráðsmaður í Björgvin selur Gottskálki Kænekssyni Hólabiskupi jörð sína Skriðuland (nú kallað Efstaland) í Öxnadal norðan á Íslandi og kvittar fyrir andvirðið.
Vitnisburður Sveinbjarnar Þórðarsonar prests um jarðirnar Valþjófsstaði og Arnarstaði í Núpasveit.
Vitnisburður Sveinbjörns Þórðarsonar prests og Halls Árnasonar prests um vitnisburð Hákonar Kálfssonar viðvíkjandi Valþjófsstöðum í Núpasveit.
Vitnisburður Hákonar Kálfssonar um selveiði í Jökulsá fyrir Skógum í Axarfirði.
Þjóðólfur Þorvaldsson selur með samþykki Úlfheiðar Illugadóttur konu sinnar Jóni Bergssyni jörðina Neðstabæ í Norðurárdal í Höskuldsstaðaþingum fyrir 25 hundruð í lausafé.
Dómur sjö klerkmanna útnefndur af Gottskálki Kænekssyni Hólabiskupi um séra Odd Þorkelsson, er biskupinn kærði fyrir það, að hann hefði haldið Bægisá ólöglega.
Þrír klerkmenn votta, að Einar ábóti á Munkaþverá seldi með samþykki konventubræðra Gottskálki Hólabiskupi og Hólastað þann part, er klaustrið átti í Laxármýraósi, til móts við Grenjaðarstað, en biskup lét klaustrið fá í staðinn alla þá laxveiði, er Hólastaður átti í Deildará norður á Sléttu.
Skúli Loftsson selur Hallsteini Höskuldssyni jörðina Þingnes í Borgarfirði fyrir 60 hundraða, en Skúli leggur í mót hálf Býjasker á Rosmhvalanesi, Hraunhafnarbakka á Snæfellsnesi og þar til fjögur kúgildi búlæg, og votta þetta fjórir menn ári síðan en kaupið fór fram (1445).
Fimmtán klerkmenn fyrir norðan land kanna skilríki þau, er Gottskálk Kæneksson biskup hafði fyrir biskupsembætti á Hólum, og úrskurða þeir þau fullnægjandi og samþykkja hann fyrir löglegan Hólabiskup.
Tveir menn votta að Úlfhildur Ketilsdóttir gaf klaustrinu á Stað í Reyninesi allar sínar bækur eftir sinn dag svo að engir peningar skyldu í mót koma.
Goðsvin Comhaer Skálholtsbiskup býður Jóni ábóta á Þingeyrum, Sigurði príor á Möðruvöllum og fimm klerkum öðrum fyrir norðan land að taka fullan reikningsskap af séra Jóni Pálssyni fyrri officialis og ráðsmanns starfi hans á Hólum fyrir næstu þrjú ár undanfarin.
Guðmundur Björgólfsson og Ragnheiður Þorvarðsdóttir kona hans selja klaustrinu á Reynistað jörðina á Skíðastöðum í Laxárdal fyrir jörðina Skarð á Reykjaströnd, og tilskildu það, að Barbara abbadís á Stað ætti að láta kenna syni þeirra til prests, og fór kaupið fram tíu dögum áður en það væri bréfað (sbr. DI IV, nr. 684).
Goðsvin Comhaer Skálholtsbiskup skipar Reynistaðarklaustri í kost með systur Margréti Þorbergsdóttur árlega hundrað frá Skálholti, annað hundrað frá Hólum og þriðja hundrað frá Kirkjubæjarklaustri.
Goðsvin Comhaer Skálholtsbiskup samþykkir kaup þeirra Barböru abbadísar á Reynistað við Guðmund Björgólfsson á jörðunni Skíðastöðum fyrir Skarð á Reykjaströnd (sjá bréf frá 24. júlí 1443).
Halldóra abbadís og konventusystur í Kirkjubæjarklaustri lýsa því, að þeim hafi, úr því Goðsvin Comhaer Skálholtsbiskup hafi lagt frjálsa kosning í þeirra skaut, komið saman um að leggja heldur frá klaustrinu árlega eitt hundrað til Reynistaðarklausturs í kost systur Margétar Þorbergsdóttur, en að taka hana til Kirkjubæjar og fá lagt árlega hundrað frá Reynistaðarklaustri.
Tveir menn votta, að Jón Ófeigsson og Þórður Böðvarsson handfestu séra Sveinbirni Þórðarsyni þann vitnisburð, að jörðin Kúskerpi í Silfrastaðaþingum hafi verið tíunduð fyrir hálfan þriðja tug hundraða.
Jón Pálsson prestur selur Birni Jónssyni jörðina að Sólheimum á Ásum í Svínavatnsþingum, en Björn gaf við jarðirnar Böggustaði og Brimnes í Svarfaðardal.
Ásmundur Hallsson prestur lýsir því, að hann muni ekki til þess, að hann hafi neina peninga út tekið vegna klaustursins í Kirkjubæ af Margréti Þorbergsdóttur, en vill þó ekki þræta þess, ef hún leiðir tvö skilrík vitni að því með svörnum eiði.
Bréf Goðsvins Comhaer Skálholtsbiskups til Jóns ábóta í Þykkvabæ í Veri, þar sem hann biður hann að taka opið bréf séra Ámunda Hallssonar og séra Hafliða Jónssonar hvað þeir mega framast vita um lýsing Margrétar Þorbergsdóttur (DI IV, nr. 643) og svo að hann fái skjallega að vita, hvað systurnar Ingveldur og Brigit á Kirkjubæjarklaustri muna þar til.
Jón Gamlason ábóti á Þingeyrum og fjórir klerkar aðrir votta, að systir Margrét Þorbergsdóttir hafi lýst því í náveru Goðsvins Comhaer Skálholtsbiskups, að hún hafi lofað frú Guðrúnu abbadís á Kirkjubæ hlýðni, eins og hún hafi fyrr sagt hlýðni í hennar klaustur í Noregi, og að hún hafi verið í fimm ár í greindu klaustri.
Sigurður Jónsson príor á Möðruvöllum lýsir því, að hann hafi tekið bókareið af Þorkeli Blængssyni um landamerki Stóra-Hamars í Eyjafirði, svo sem bréifð vottar.
Sáttargerð þeirra séra Jóns Pálssonar og séra Þorkels Guðbjartssonar í viðurvist og að tilhlutun Goðsvins Comhaer Skálholtsbiskups og margra annarra klerkmanna og leikmanna; sættast þeir alsáttum á allan reikningsskap og óvinskap, er þeim hafði farið á milli, og heitir séra Þorkell séra Jóni fullri vináttu og fylgi og kyssast þeir að lyktum "fyrir munninn trúlega".
1) Sáttargerð þeirra séra Jóns Pálssonar og séra Þorkels Guðbjartssonar í viðurvist og að tilhlutun Goðsvins Comhaer Skálholtsbiskups og margra annarra klerkmanna og leikmanna; sættast þeir alsáttum á allan reikningsskap og óvinskap, er þeim hafði farið á milli, og heitir séra Þorkell séra Jóni fullri vináttu og fylgi, og kyssast þeir að lyktum "fyrir munninn trúlega". 22. apríl 1440. 2) Tveir prestar og fjórir leikmenn transkríbera sáttargerðarbréf séra Jóns Pálssonar og séra Þorkels Guðbjartssonar. 14. ágúst 1471.
1) Jón Pálsson prestur lýsir því, að séra Þorkell Guðbjartsson hafi afhent sér stað og kirkju á Grenjaðarstöðum með öllum eignum, og að hann ætli að borga sjálfur það, sem á bresti hjá séra Þorkeli; sé þeir alsáttir nú fyrir guðs skuld og bænastað Goðsvins biskups, og heitir séra Jón séra Þorkeli vináttu og fylgi, 26. apríl 1440. 2) Tveir prestar og fjórir leikmenn transskríbera lýsing Jóns Pálssonar prests um sætt hans við séra Þorkel Guðbjartsson, 14. ágúst 1471.
Þorkell Blængsson handfestir Einari ábóta á Munkaþverá vitnisburð um landamerki Stóra-Hamars í Eyjafirði, sem bréfið inniheldur.
Goðsvin Comhaer Skálholtsbiskup og umboðsmaður heilagrar Hólakirkju skipar samkvæmt kosning konventunnar Þóru til abbadísar í Reynistaðarklaustri, sem hafði áður verið abbadísarlaust um mörg ár síðan Ingibjörg abbadís dó, og sömuleiðis veitir hann undanþágu með Þóru um eitt ár um aldur hennar, sem eigi var lögboðinn.
Ásgrímur Jónsson selur með samþykki Guðrúnar Magnúsdóttur konu sinnar Þorkeli Guðbjartssyni presti jarðirnar Þverá í Laxárdal og Höskuldsstaði og Hól i Reykjadal fyrir jörðina á Breiðamýri í Reykjadal; en ef riftingar koma á Þverá fær Þorkell prestur aftur 20 hundruð í Mýri eða 30 kúgilda.
Björn Sæmundsson selur Þorsteini Magnússyni jarðirnar Hvamm með tilgreindum landamerkjum, Foss og Molastaði í Fljótum, en Þorsteinn leggur í mót jarðirnar Syðri-Laugar, Dattsstaði og Hóla í Reykjadal í Einarsstaðaþingum.
Halldór Steinþórsson selur Jóni Gamlasyni presti, ráðsmanni og umboðsmanni heilagrar Hólakirkju, og staðnum á Hólum jörðina Nýlendi á Höfðaströnd fyrir lausafé.
Hákon Jónsson beiðist Odds Vigfússonar eða hans löglegs umboðsmanns, og býður sig undir lög um það tilkall, er Oddur þóttist eiga til jarðarinnar Kirkjubóls í Skutilsfirði, er Hákon hafði að sér tekið og á sest; téði og Hákon sín vitnisburðarbréf um, að hann hefði erft jörðina eftir foreldra sína, og lögfestir hann sér hana.
Magnús Jónsson bóndi selur Einari Eiríkssyni jörðina Teig í Hrafnagilsþingum með tilteknum kvöðum og ítökum, en Einar leggur í móti jörðina Kálfskinn í Árskógsþingum.
Jón Vilhjálmsson Craxton Hólabiskup selur Þórði Árnasyni jörðina Geitaberg á Hvalfjarðarströnd, en Þórður gefur á móti hálfa jörðina undir Fjalli í Sléttuhlíð með tilgreindum rekum í öðru lagi og þar að auki að lúka tólf kúgildi, sem greiðist á tveim árum.
Fimm menn votta, að Magnús Jónsson seldi Ólafi Eyjólfssyni í fardagaviku fyrir þremur árum jörðina Kálfskinn í Árskógsþingum fyrir Bakka í Svarfaðardal og nokkurt lausafé.
Vottorð séra Þorkels Guðbjartssonar og séra Sigurðar Jónssonar um bókareið Ólafs Eyjólfssonar, að síðan pláguveturinn hefði enginn búið á Sjávarborg þangað til Benedikt (Brynjólfsson) dó, nema þeir sem leyfi hefði fengið af honum.
Þau systkin Ormur Eiríksson og Ragnhildur Eiríksdóttir selja Jóni Bjarnasyni þann part, sem þau áttu, í jörðinni Efstafelli í Ljósavatnsþingum, alls 26 hundruð, fyrir lausafé.
Þorkell Guðbjartsson prestur vottar um skipti þeirra Jóns Vilhjálmssonar Craxtons Hólabiskups og Ólafs Eyjólfssonar, að Jón biskup lætur Ólaf fá þann part, sem Hólastaður átti í Höfða í Höfðahverfi fyrir jörðina Héðinshöfða á Tjörnesi.
Dómur Þorkels Guðbjartssonar prests, fimm presta annarra, tveggja messudjákna og fjögurra leikmanna, útnefndur af Jóni Vilhjálmssyni Craxton Hólabiskupi, um sættargerð þeirra Brands Jónssonar og Magnúsar Benediktssonar í umboði Margrétar Eiríksdóttur móður sinnar um kirkjufén að Hofi á Höfðaströnd.
Illugi Björgólfsson gefur heilagri Hólakirkju og Jóni Vilhjálmssyni Craxton Hólabiskupi þrjá hluti í jörðinni Hóli á Skaga með öllum gögnum og gæðum, og vill ekki neitt fyrir taka, nema umbun af guði og ýmsum guðs helgum mönnum, og þar á meðal hinum góða Guðmundi biskupi.
Bréf þriggja presta um það, að séra Þorkell Guðbjartsson fékk Jóni Vilhjálmssyni Craxton Hólabiskupi í umboði hústrú Margrétar Bjarnadóttur jörðina Hóla í Laxárdal, sem hún gaf í testamentum Hrafns Guðmundssonar bónda síns, og lofaði biskup að láta segja 30 sálumessur fyrir sál Hrafns og kvittaði sál hans og líkama á guðs vegna, en ekki erfingja Hrafns fyrir brotum Hrafns við heilaga kirkju.
Jón Vilhjálmsson Craxton Hólabiskup tekur hústrú Margréti Bjarnadóttur til systralags á Stað í Reyninesi, en hún gefur klaustrinu 60 hundraða í þarflegum peningum.
Margrét Eiríksdóttir, ærleg kvinna og velborin, afhendir Jóni Vilhjálmssyni Craxton Hólabiskupi og Hólastað, með samþykki Magnúsar Benediktssonar sonar síns, jörðina Sjávarborg, er hún hafði áður selt honum.
Jón Vilhjálmsson Craxton Hólabiskup dæmir séra Ara Þorbjarnarsyni 100 hundraða gjald til sín og heilagrar Hólakirkju fyrir forsómun í officialisstarfi á ýsman hátt og óhlýðni við sig.
Dómur þriggja presta og þriggja leikmanna útnefndur af Jóni Vilhjálmssyni Craxton Hólabiskupi um það, hvort bréf Jóns Pálssonar prests skyldi álítast sem fullt skilríki, þar sem hann vottar að Ari Þorbjarnarson prestur hafi handabandað að lúka Hólastað 60 hundruð, og dæma þeir bréfið gilt, en ógilda bréf Mikaels officialis, sem Ólafur Loftsson bar fram, þar sem hann gengur í ábyrgð fyrir skuldinni, en skilríki vantaði fyrir því, að peningarnir hefði greiddir verið. En hverra sekta verð sé vanrækt séra Ara í officialisstarfi og reikningsforsóman dæma þeir undur biskups úrskurð.
Dómur átta presta og fjögurra leikmanna útnefndur af Jóni Vilhjálmssyni Craxton Hólabiskupi, þar sem jörðin Kelduland í Skagafirði er dæmd óbrigðileg eign heilagrar Hólakirkju í Hjaltadal.