Archive Arnamagnæana dev

Þjóðskjalasafn Íslands, Reykjavík: 721 documents
(9 documents in progress, 0 done, 712 left)
Einar Benediktsson ábóti á Munkaþverá selur Guðmundi Þorleifssyni jörðina Ásgeirsvöllu í Skagafirði fyrir jörðina Tjarnir í Ljósavatnsskarði.
Vitnisburður að Torfi Jónsson heitinn í Klofa, sem þá (1504) hafði kóngs umboð á Rangárvöllum, tók þann eið af Þorsteini Magnússyni, að Einar Björnsson heitinn hefði fengið Halldóru Guðmundsdóttur jörðina Þorkelshvol til ævinlegrar eignar.
Alþingisdómur útnefndur af Finnboga Jónssyni lögmanni um skilríki hans fyrir Ásgeirsám, Lækjamóti og Strandajörðum (þ.e. Krossnes, Melar, Norðfjörður og Seljanes).
Hallur Ketilsson selur með samþykki Solveigar Jónsdóttur Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi jarðirnar Víðar í Reykjadal og Helluvað við Mývatn fyrir Skútustaði við Mývatn.
Vitnisburðarbréf, að Kristín Jörundsdóttir gaf Jóni Jónssyni, er kallaður var príorsbróðir, fjórðungsgjöf úr öllum sínum peningum, og að hann tók að sér og eignaðist með vilja og samþykki Kristínar jörðina Skeggjastaði á Ströndum.
Ásgautur Ögmundsson selur Narfa Jónssyni príor í Skriðu 20 hundruð í jörðunni Borgarhöfn í Hornafirði og 18 hundruð í fjöru, er liggur í Öræfum milli Kvíár og Hamraenda, hálfa við Sandfellinga, og að auk hundrað í fríðu og ófríðu, fyrir Sumarliðabæ í Holtum með sex málnytukúgildum, og þar til lofaði Narfi príor að taka að sér pilt, er Ásgauti heyrði til, og kenna honum les, söng, skrif og rím, svo að hann mætti vígjast prestur, með öðru skilorði, er bréfið greinir.
Nikulás Vilhjálmsson prestur selur í umboði Gróu Guðmundsdóttur Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi hálfa jörðina Skörð í Reykjahverfi fyrir jörðina Finnastaði í Höfðahverfi.
Dómur klerka útnefndur af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi, þar sem þeir dæma jörðina Skeggjastaði á Ströndum fullkomlega eign Hóladómkirkju, síðan Jón Jónsson djákni príorsbróðir galt biskupinum hana í sektir, skuldir og reikningsskap.
Gottskálk Nikulásson Hólabiskup gefur séra Hálfdani Narfasyni umboð til að lögfesta hálfa jörðina Lögmannshlíð í Kræklingahlíð, og leggur erkibiskupsdóm með hans capiulo og alls ríkisins ráðs í Noregi fyrir norðan fjall fyrir greinda jörð.
Símon Þorsteinsson fær Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi til fullrar eignar jörðina Fagraskóg á Galmaströnd og kvittar um andvirðið.
Vitnisburður Þorkels Magnússonar, að Steinn Snorrason og Jón Snorrason bróðir hans hefði lagt 40 marka, er Steinn var skyldugur Ólafi Rögnvaldssyni Hólabiskupi og Hólakirkju, upp í jörðina Dæli í Svarfðaradal.
Jón Þorsteinsson fær Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi til fullrar eignar jörðina Þóristaði á Svalbarðsströnd og kvittar um andvirðið.
Narfi Jónsson príor á Skriðu selur Vigfúsi Erlendssyni bónda jörða alla Ystaskála undir Eyjafjöllum fyrir jörðina Snotrunes í Borgarfirði austur og nokkurt lausafé.
Tylftardómur útnefndur af Finnboga Jónssyni lögmanni um ákæru Þorsteins Finnbogasonar til Teits Þorleifssonar, að hann hefði og héldi peninga, sem átt hafði Eiríkur Loftsson, í engu frelsi þeirra, er átt hafa, og Bjarni Ívarsson og Þorleifur Árnason höfðu burt frá Grund í Eyjafirði og víða annars staðar á vegna Soffíu Loftsdóttur kvinnu Bjarna, og hún var skyldug dæmt aftur að leggja Sveini Sumarliðasyni til eignar.
Tylftardómur klerka útnefndur af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi um kærur biskups til Páls Þórálfssonar um kúgildahald fyrir Hólakirkju "um tólf ár síðan sóttina" (1494).
Vitnisburður Nikulásar Þormóðssonar príors á Möðruvöllum um, að Ólafur Rögnvaldsson Hólabiskup hafi tekið Salbjörgu Gunnarsdóttur, konu Ólafs Grímssonar bónda, til ævinlegrar próventu "heim til Hólakirkju", og að í próventuna var gefin jörðin Brúarland í Deildardal, en "copium" af próventubréfinu stendur í "biskups Ólafs bréfabók", og "stóð það þar, þá ég gaf þennna vitnisburð út."
Vitnisburður, að Hálfdán Jónsson fékk Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi umboð sitt og Eyjólfs og Erlends sona sinna til útheimtu á arfi þeim, er Hálfdán taldi sér og sonum sínum hafa fallið eftir Magnús Jónsson móðurbróður þeirra.
Prestastefnubréf Gottskálks Nikulássonar Hólabiskups.
Pétur Loftsson bóndi selur Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi jörðina Bjarnarhöfn í Helgafellssveit fyrir jarðirnar Þverá í Fnjóskadal og Vík í Flateyjardal með þeim greinum, er bréfið hermir.
Dómur tólf klerka útnefndur af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi um sakir þær, er biskupinn kærði til Höskuldar Runólfssonar.
Einar Hálfdánarson fær Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi til fullrar eignar alla þá peninga, sem honum höfðu til erfða fallið og eftir stæði óluktir hjá Eiríki Þorsteinssyni bónda.
Sveinn Þorfinnsson fær Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi til fullrar eignar jörðina Ystagil í Langadal með þeim ítökum, er bréfið greinir, en biskup lofar að kenna Jóni syni Sveins til prests, og fær honum til halds staðinn í Vestuhópshólum þar til Jón sonur hans vígist þangað, og skal Sveinn ekki annað af staðnum gjalda en biskupsgisting og útlausn, þegar biskup fer í yfirreið sína.
Guðmundur Jónsson prestur selur Nikulási Þormóðssyni príor og klaustrinu á Möðruvöllum jörðina Böggustaði í Svarfaðardal fyrir jarðinar Bakka og Steindyr í sömu sveit með þeirri milligjöf, er bréfið hermir.
Elín Magnúsdóttir, Einar Sigurðsson og Jón Sigurðsson fá Einari Benediktssyni ábóta og klaustrinu á Munkaþverá til fullrar eignar þann part í jörðinni Illugastöðum, er þau hefði mátt hljóta að erfð eftir Stíg Einarssson, en ábóti kvittar Stíg um allt það, er hann hefði mátt vera klaustrinu skyldugur.
Finnbogi Einarsson prestur fær Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi til fullrar eignar jörðina Grindur á Höfðaströnd og kvittar hann um andvirði hennar.
Vitnisburðarbréf, að Þorbjörg Þorleifsdóttir upplagði Þorsteini Jónssyni að selja sinn eignarhluta í jörðinni Brúnastöðum, og slíkt hið sama gerði Hallbera Þorleifsdóttir systir hennar.
Björn Þorleifsson lýsir því, að hann hafi afhent séra Pétri Pálssyni og goldið síns herra biskups Gottskálks Nikulássonar vegna þá skuld, er hann var skyldugur Hans Kruko og hans dandikvinnu hústrú Sunnifu, með jörðum þeim, er bréfið hermir.
Dómsúrskurður Jóns Arasonar prests, prófasts og almennilegs dómara milli Varðgjár og Glerár, um kærur hans vegna Gottskálks Nikulássonar Hólabiskups til Tómasar Hjálmssonar, að hann hefði eigi gert lagabrullaup til Helgu Þorvarðsdóttur, er hann hefði haldið sína eiginkonu í 20 ár eða lengur, að hann hefði eigi goldið rétta biskupstíund í þrjú ár samfleytt, og að hann hefði eigi viljað lesa fræði sín fyrir Jóni presti, þegar hann krafði hann þess.
Gottskálk Nikulásson Hólabiskup reiknar upp fyrir klerkum á prestastefnu þann framgang í fjám Hóladómkirkju föstum og lausum, er orðinn var síðan hann kom til stólsins, alls 18 hundruð hundraða, og samþykkja klerkar gjöf biskups til Kristínar dóttur hans.
Jón Jónsson geldur og fær Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi til fullrar eignar jarðirnar Vindheima og Ás í Hörgárdal og Bakka í Öxnadal í sakfelli og brot sín og Rögnu Finnbogadóttur, en þau voru að öðrum og þriðja manni, og gerir biskup Jón kvittan og ákærulausan.
Vitnisburður Jóns Þorvaldssonar ábóta á Þingeyrum um reka og rekamáldaga klaustursins á Stað í Reyninesi.
Ólafur Filippusson selur með samþykki Einars sonar síns Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi jörðina Auðkúlu í Svínadal fyrir jarðinar Ytri- og Syðri-Borg í Vesturhópi, með þeim atriðum, er bréfið hermir.
Vitnisburður, að Vigdís Jónsdóttir sór að því bókareið, að Ólafur Filippusson bóndi sinn hefði að sínu viti ekki verið í neinum þeim sökum að sifjum eða mægðum né nokkurri útlegð, að það mætti hindra þeirra hjónskap.
Dómur útnefndur á prestastefnu af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi um undanfæri Ólafs Filippussonar af kirkjugarðssaurgun (í Víðidalstungu 1483, þegar Ásgrímur Sigmundsson var veginn).
Tylftardómur klerka útnefndur af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi um reka Reynistaðarklausturs milli Gaukstaðaár og Fossár og í Litlabási fyrir utan Gaukstaðaá.
Ólafur Filippusson og Einar sonur hans selja Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi jarðirnar Hrafnabjörg, Ljótshóla, Snæringsstaði, Geithamra, Mosfell, Þremi tvenna og skóg í Blöndugili, sem allt hafði átt Solveig Björnsdóttir, en biskup geldur í mót jarðirnar Arnarstapa á Vatnsnesi, Hvol í Vesturhópi, Galtarnes í Víðidal og Vatnsenda í Vesturhópi.
Staðarbréf handa séra Jóni Brandssyni um Barð í Fljótum, útgefið af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi.
Þórður Jónsson selur Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi jörðina Borðatjörn í Höfðahverfi fyrir jörðina Garðshorn hið syðra í Svarfaðardal.
Tylftardómur útnefndur af Jóni Einarssyni, er þá hafði kóngsins sýslu og umboð í Húnavatnsþingi, um atvist Ólafs Filippussonar að vígi Ásgríms Sigmundssonar, er varð í Víðidalstungu (1483).
Einar Hallsteinsson selur Þorvarði Helgasyni príor og klaustrinu á Skriðu jörðina Brekku í Fljótsdal fyrir 80 hundraða í lausafé.
Tylftardómur klerka útnefndur af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi á prestastefnu um lambatoll Reynistaðarklausturs fyrir vestan Vötn í Skagafirði.
Dómur klerka útnefndur af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi um fiskatolla, fjóðrung fiska af hverjum vermanni frá Másbúðum og til Fossár, til kirkjunnar á Hofi á Skagaströnd, og kallast tollar þeir Ólafstollar.
Jón Einarsson bóndi fær Ólafi Ásbjarnarsyni jörðina Stærri-Ey á Skagaströnd til fullrar eignar, og kvittar hann um andvirði jarðarinnar, því að Ólafur hafði lagt út jörð sína Njarðvík syðra, "í þann tíð, sem oftskrifaður Jón bóndi var gripinn og fangaður af Ólafi Diðrikssyni, og var svo í ómildra manna höndum" (sbr. DI VIII, nr. 431).
Tylftardómur klerka útnefndur af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi um hjónaband Ingilbrikt Jónssonar og Höllu Vilhjálmsdóttur.
Tylftardómur klerka útnefndur af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi um kúgildahald Sæmundar Jónssonar í 23 ár fyrir Hóladómkirkju.
Tylftardómur klerka útnefndur af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi um kaup forvera síns Gottskálks Kenekssonar af séra Sigmundi Steindórssyni um jörðina Syðsta-Hvamm á Vatnsnesi.
Tylftardómur klerka, útnefndur af Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi, um legorðs áburð Margrétar Ólafsdóttur á Guðmund Guðmundsson, en hann hafði áður orðið brotlegur með móður hennar.
Gilsbrikt Jónsson prestur selur Gottskálki Nikulássyni Hólabiskupi jörðina Mánaskál í Laxárdal til panta fyrir 35 hundruðum, er biskup átti hjá honum, en lausn sé á jörðinni innan þriggja ára.
Teitur Þorleifsson gefur í vald Gottskálks Nikulássonar Hólabiskups "allan þann hugmóð og svívirðing, sem hann hafði á sér fengið og sínum garði og mönnum, að frá skildu því sama vígi, sem þar var unnið af hans mönnum í hans eigin garði", en biskup lofar Teiti "svo mikilli sæmd sem honum best lynti og líkaði af sér sjálfum þessa sæmd að taka."
Þorvarður Guðmundsson gefur, með leyfi bræðra sinna séra Þórðar og Ívars Guðmundssona, Sigurði Finnbogasyni og Margrétu Þorvarðsdóttur konu hans jörðina Egilsstaði í Fljótsdalshéraði í próventu sína.