1) Vitnisburður Herjólfs Gissurarsonar, 75 ára að aldri, um að Vífilsstaðir eigi Finnastaðakot í Álftaneshreppi og þar hafi stekkur verið frá Vífilsstöðum. Tilgreinir landamerki sem voru haldin þegar hann 16 ára kom til Vífilsstaða með Jóni Pálssyni heitnum. 24. apríl 1601. 2) Nokkrar minnisgreinar. a) Ólafur Bagge segir að Jón Ólafsson heitinn hafi sagt sér að hann hefði átölulaust í fyrstu Vetrarmýri alla og stekkjartúnið austur á Vatnsendanum í Seltjarnarneshreppi og þar hafi hann slegið á meðan hann bjó þar. b) Hafa þeir í Hvammskoti (Hvammur/Fífuhvammur) haldið sínum peningum í Finnastaðakoti og Vetrarmýri og látið sitja hjá sínum peningum. c) Hermir Bjarni á Ólaf Bagga að hann hafi sagt honum að þá hann hafði umboð á Bessastöðum hafði hann aldrei byggt nokkrum manni á Álftanesi ítak nokkuð fram á Grunnavatnsskóg (Grænavatnsskógur) eða fram á Langahjalla. 1601.

Enevold Christiansson Kruse lénsmaður klagar séra Jón Kráksson á Görðum á Álftanesi fyrir að hafa ekki haldið bréf Jóhanns Bocholts sem bannaði honum að nytja reka á svæði sem þeir séra Ormur Egilsson á Kálfatjörn greindi á um fyrr en hann hefði unnið rekann með lögum og skila því sem hann hefði tekið af umræddu svæði. Sömuleiðs krafðist hann þess að séra Jón framvísaði dómi sem hann hafði fyrir tveimur jörðum sem hann hafði náð undan kónginum árið 1584. Dómsmenn dæma málið fyrir Odd Einarsson biskup og prestastefnu. Séra Jón Kráksson lofar að afhenda Enevold Kruse afrit af dóminum fyrir alþingi eða í seinasta lagi á alþingi.

Vilkinsmáldagi, Garða- og Bessastaðakirkjur 1397. Pappírsafskrift gerð eftir Vilkinsmáldaga 1591 í Skálholti.

1) Magnús Þorsteinsson selur Brynjólfi Sveinssyni biskupi 20 hndr. í Auðólfsstöðum í Langadal með öllum gögnum og gæðum eftir skiptabréfi frá 8. maí 1605. Á móti fær biskup honum 10 hndr. jarðarpart og svo fara hin 10 hndr. í námskostnað sona hans sem hófu nám í Skálholtsskóla haustið 1660. 25. október 1661 2) Magnús Þorsteinsson meðkennir að hafa tekið við tíundargjaldi í Rangárvallasýslu af Brynjólfi Sveinssyni biskupi fyrir þá peninga geldur hann biskupi 10 hndr. í jörðu sem hann hafði áður ánafnað sér fyrir 10 hndr. í Auðólfsstöðum í Langadal. 3) Transskriftarbréf þriggja manna, 10. nóvember 1661.

Egill Eyjólfsson Hólabiskup kaupir Frostastaði og Skálá af Arnóri frosta.

Vitnisburður Einar Hafliðasonar prests og þriggja annarra, að Brandur Eiríksson bóndi frá Höfða hafi borgað að ábyrgjast allar lagariftingar á Frostastöðum.

Þórarna húsfreyja Arnórs frosta samþykkir sölu bónda síns á Frostastöðum til Egils Eyjólfsosnar Hólabiskups.

Testamentisbréf Margrétar Bjarnardóttur.

1) Reikningur um nokkrar fjárheimtur Skálholtsstaðar, að mestu um Rangárvöllu. 1497 2) Skrá um nokkrar fjárheimtur Skálholtsstaðar um Rangárvöllu. 1497 3) Skrá um nokkurn útlendan varnað er séra Einar Snorrason afhenti Stefáni Jónssyni biskupi. 1497 4) Bréf Stefáns Jónssonar biskups til ónafngreinds frænda Lénarðs fógeta um gjöld og aflausn og kirkjuleg fyrir soddan síbrotamann sem Lénarður var. 1502

Máldagi Maríukirkju að Miðbæli undir Eyjafjöllum er Jón Halldórsson Skálholtsbiskup setti.

Solveig Þorleifsdóttir lýsir því, að hún hafi gengið í borgan fyrir séra Sigmund Steindórsson við Ólaf Rögnvaldsson Hólabiskup, að lúka honum tíutigi hundraða samkvæmt sættarbréfi þeirra, en skilur aftur undir sig og sína erfingja svo mikið í Flatatungu, sem hún lýkur eða lætur lúka, en lýsir Jóni Sigmundssyn óheimila veðsetning jarðarinnar.

Einar Björnsson fær Ólafi Rögnvaldssyni Hólabiskupi til fullrar eignar jörðina Kamphól fyrir 30 hundraða í þann pant, er hann hafði sett biskupinum í Þverá í Vesturhópi fyrir þær sakir, sem hann hafði brotlegur orðið við guð, heilaga kirkju og biskupinn.

Sigurður Þorláksson prestur lýsir því, að hann hafi lukt og fengið Ólafi Rögnvaldssyni Hólabiskupi jörðina Hól í Siglufirði með skilorði, er greinir í fyrra bréfi.

1) Tveggja tylfta dómur, útnefndur af Ólafi Rögnvaldssyni Hólabiskupi á prestastefnu, um kæru biskups til Halldórs Brandssonar, að hann hefði eigi haldið Víkurdóm um kirkjugóssin á Barði í Fljótum frá 10. febrúar 1481. (DI VI, nr. 317; Barðsdómur hinn síðari). 9. júní 1488 2) Transskrift fjögurra manna. 16. júní 1488

Vitnisburður Eiríks Einarssonar prests um gjöf Salbjargar Gunnarsdóttur á Brúarlandi í Deildardal til Hóladómkirkju í próventu sína.

Vitnisburður um reka Þingeyraklausturs í Sigluvík fyrir norðan Geirhólm og að klaustrið eigi jörðina Kirkjuból og er tilgreint hvernig rekinn og jörðin sé undir klaustrið komið.

Viðvíkurdómur tólf presta útnefndur af Ólafi Rögnvaldssyni Hólabiskupi um Hólateig í Fljótum.

Ólafur Rögnvaldsson Hólabiskup staðfestir og samþykkir Viðvíkurdóm frá 29. apríl 1474 (DI V, nr. 654) um Hólateig í Fljótum.

1) Verndarbréf, er Magnús Eiríksson konungur gefur Ormi Áslákssyni biskupi og dómkirkjunni á Hólum. 10. mars 1346 2) Magnús Eiríksson konungur stefnir utan átta bændum fyrir norðan land sakir mótþróa við Orm Ásláksson biskup á Hólum. 2. júní 1350 3) Þorsteinn Eyjólfsson lögmaður úrskurðar verndarbréf það, er Magnús Eiríksson konungur gaf Ormi Áslákssyni biskupi og Hólakirkju, stöðugt í öllum greinum. 8. maí 1393 4) Bréf Friðriks konungs I. til lærðra manna og leikra í Hólabiskupsdæmi, þar sem hann samþykkir kosning Jóns Arasonar prests í Odda til biskups og tekur hann í vernd sína. 25. ágúst 1523 5) Transskriftarbréf fjögurra manna. 30. júlí 1542

Dómur fimm klerka og eins leikmanns, útnefndur af Magnúsi Eyjólfssyni officialis eftir skipun Gissurar Einarssonar Skálholtsbiskups, um ákærur séra Jóns Eiríkssonar til Vigfúss Magnúss Brúmannssonar um tollahald fyrir Vatnsfjarðarkirkju í Bolungarvík, og til Markús Þórarinssonar og Jóns Arasonar blóta um óheimila ásetu á jörðunum Þverdal og Sæbóli.

Gissur Einarsson Skálholtsbiskup staðfestir á prestastefnu dóm Magnúsar Eyjólfssonar officialis frá 3. maí 1544 um mál séra Jóns Eiríkssonar (DI XI, nr. 265, bls. 283).

Þorleifur Pálsson lögmaður staðfestir Vatnsfjarðardóm frá 3. maí 154, sbr. DI XI, nr. 265, sbr. nr. 268).

1) Vilkismáldagi, Oddi. 1397 2) Dómur sex presta útnefndur af Jóni Krabba Skálholtsbiskupi um að Árni Pétursson bóndi í Hjálmholti sé skyldur að greiða Skálholtsráðsmanni þá ískyldarsauði er eigi hefði verið luktir í níu eða tíu ár af jörðunni Hjálmholti. 21. júlí 1464 3) Transskriftarbréf tveggja manna. 5. febrúar 1548

1) Jón Arason Hólabiskup gefur og geldur Helgu Jónsdóttur (Sigmundssonar), vegna Einars Jónssonar bróður hennar, 20 hundruð í jörðinni Þóreyjarnúpi, en selur Kráki Hallvarðssyni bónda Helgu tólf hundruð í jörðinni fyrir Kvennahól á Skarðsströnd og átta hundruð í smíðum eða öðru, er þeim semdi biskupi og Kráki. 6. maí 1532 2) Transskrift tveggja manna. 28. apríl 1578

Vitnisburður Björns Eyjólfssonar um landamerki milli Bægisár og Neðstalands í Öxnadal. Hann var hjá föðurbróður sínum, séra Guðmundi Skíðasyni heitnum, í 23 ár og sagði hann hafa byggt Neðstaland í Reiðhól sem er á milli jarðanna og svo sjónhending á fjall upp. Allan þann tíma sem hann var hjá séra Guðmundi hafi þessi landamerki verið haldin og það hafi ekki verið fyrr en Arnes Helgason á Syðri-Bægisá vildi eigna henni land lengra suður að þau voru dregin í efa. Málið hafi farið fyrir dóm á Neðri-Lönguhlíð í Skriðuhreppi en Arnesi hafi ekkert orðið ágengt og var landið dæmt undir Neðstaland. Hann segist hafa heyrt séra Guðmund, sem var nærri 80 ára þegar hann lést, segja frá því að riðið hafi verið á landið milli jarðanna og lýrittasteinar fundist upp undan Reiðhól. Þá finnist ekkert stekkjarstæði í Neðstalandi annað en í því takmarki sem nú sé eignað undan Neðstalandi og til Bægisár fyrir utan þann stekk sem gerður var fyrir nokkrum árum á milli Neðstalands og Miðlands.

Vitnisburður Helga Magnússonar, 76 ára að aldri, um landamerki Syðri-Bægisár og Neðstalands í Öxnadal. Segist hafa verið 17 ár í sínu ungdæmi í þessum Dalahreppi [svo] og hafi í allt verið þar 43 ár og aldrei hafi hann heyrt nein tvímæli á því leika að Neðstaland ætti alla landeign út í Reiðhól sem stendur á milli Syðri-Bægisár og Neðstalands og svo sjónhending í fjall upp. Það var enginn ágreiningur uppi um þetta fyrr en Arnes Helgason sem hélt Bægisá vildi eigna henni land lengra suður en hann vann þar ekkert á. Loks segist hann hafa heyrt að þrír steinar hafi fundist undan Reiðhól til forna er áreið var gerð á landið.

1) Dómur útnefndur við Miðskriðuland í Öxnadal af Jóni Sigurðssyni lögmanni um landamerkjaágreining á milli jarðanna Syðri-Bægisár og Neðstalands. Krossnessbréf frá 9. september 1397 [DI III, nr. 517, bls. 619-621] dæmt undir skoðun og álit lögmanna og lögréttu á alþingi árið 1610. 3. ágúst 1609. 2) Lögrétta dæmir Krossanessbréf myndugt. 30. júní 1610. 3) Jón Sigurðsson lögmaður vottar að þessa tvo ofanskrifaða dóma svo útnefnda og dæmda. 9. júlí 1614.

Gjafabréf og stofnskrá jarðarinnar Ytra-Vallholts í Skagafirði sem kristfjárjarðar.

Skinnrolla

Sveinn Jónsson prestur selur í umboði klaustursins í Kirkjubæ Bárði Auðunarsyni ábóta í Þykkvabæ hálfa jörðina Eystri-Ása í Skaftártungu fyrir allan þann skóg, er síðastnefnt klaustur átti í Brandalandi, og eru ummerki hans tilgreind.

a) Gottskálk Nikulásson prestur, postulatus til Hóladómkirkju, skipar með ráði og samþykkt officialanna og allra annarra klerka Hólabiskupsdæmis séra Einar Benediktsson ábóta á Munkaþverá og megi hann vígjast til ábóta þegar hann vilji og hafi eitt ár staðið sína æfing. 11. júlí 1496 b) Vígslubréf Einars Benediktssonar ábóta á Munkaþverá, útgefið af Stefáni Jónssyni Skálholtsbiskupi. 1. júlí 1497 c) Stefán Jónsson Skálholtsbiskup fær Einari Benediktssyni ábóta á Munkaþverá umboð um alla þá hluti sem honum kunna til að falla í Hólabiskupsdæmi, bæði Þorlákspeninga og annað. 2. júlí 1497

Vitnisburður, að Þorkell Erlendsson meðkenndist, að hann hefði fyrir mörgum árum selt Þorvarði Helgasyni príor á Skriðu jörðina Seljamýri í Loðmundarfirði, og kvittar hann nú fyrir andvirðinu.

1) Eignaskrá Kálfafellskirkju í Fljótshveri, er séra Sveinn Árnason tók við. 1557. 2) Eignaskrá Kálfafellskirkju í Fljótshverfi, er séra Jón Hakason tók við. 1584.

Guðmundur Hákonarson sýslumaður og klausturhaldari á Þingeyrum bætir sex kúgildum við fyrri gjöf sína fyrir 12 árum þegar hann gaf fátækum jörðina Hamar í Svínavatnshreppi.

Kirkjureikningur Þingeyraklausturs. Gripir kirkjunnar taldir upp.

Manntalsþing á Svínavatni á Ásum. Kom til tals og yfirskoðunar það efni sem áhrærði kristfjárjörðu sem er fátækra eign, þ.e. jörðin Hamar liggjandi í Svínavatnskirkjusókn sem Guðmundur Hákonarson gaf til ellefu hreppa. Hreppstjórar Miðfjarðarhrepps kvarta yfir því að hafa ekki fengið neitt í sinn hlut.

Sex manna dómur, genginn að Dyrhólum 8. október 1448, útnefndur af Jóni Jónssyni officialis, þar sem Þykkvabæjarklaustri í Veri er dæmd til ævinlegrar eignar hálf Dyrhólaey í Mýrdal (Dyrhóladómur).

a) Nokkrar minnisgreinar séra Jóns Sigurðssonar á Breiðabólsstað um prestverk og möguleg jarðakaup. 1636. b) Fjörumörk Breiðabólsstaðar í Fljótshlíð eftir gamalli kórbók kirkjunnar, ásamt fornri lögfestu forsögn. Um 1363. c) Ágrip úr „Laxmans“ bréfi um þessi fjörumörk. 1608. d) Ágrip af samningi um þessi fjörumörk. 1603.

a) Fjörumörk Breiðabólsstaðar í Fljótshlíð. Um 1363. b) Holtsmáldagi undir Eyjafjöllum. Um 1332. c) Afhending Breiðabólsstaðar í Fljótshlíð, þegar séra Sigurður Einarsson tók við. 1591.

a) Opið bréf Odds Einarssonar biskups um ágreining á milli prestanna séra Árna Gíslasonar í Holtsstað og séra Sigurðar Einarssonar á Breiðabólsstað um rekapart. 26. janúar 1608. b) Vitnisburður þriggja presta um að hafa verið viðstaddir á Lambeyjarþingi þegar séra Sigurður Einarsson las bréfið fyrir séra Árna Gíslasyni og bauð máldaga sinn undir álit biskups og höfuðsmanns en afsagði héraðsdómi og áreið. Þá gerði séra Árni fimmtarstefnu til áreiðar á fjöruna. Aðeins undirskrifað af séra Páli Erasmussyni. 29. janúar 1608.

Vitnisburður Arnodds Þórðarsonar, Péturs Sæmundssonar, Eyjólfs Jónssonar, Ásgeirs Albertssonar og Hemings Jónssonar, auk Hálfdanar Hálfdanarsonar sem séra Magnús Jónsson á Breiðabólsstað krafðist af þeim um landamerki á milli Lambeyjar og Teigs í Fljótshlíð. Þeir segjast ennfremur aldrei hafa heyrt Kirkjulæk eignað yfir Fljótsveg eða farveg þar.

Sex manna dómur, genginn að Dyrhólum 8. október 1448, útnefndur af Jóni Jónssyni officialis, þar sem Þykkvabæjarklaustri í Veri er dæmd til ævinlegrar eignar hálf Dyrhólaey í Mýrdal (Dyrhóladómur).

Vitnisburður Ólafs Sigurðssonar um Dyrhólaey í Mýrdal og landið þar um kring, reka og um þann ós sem þar fyrir austan fellur, Dyrhólaós. Svarinn að bón bræðranna Magnúsar og Hákonar Þorsteinssona

Vitnisburður Jóns Péturssonar um Dyrhólaey í Mýrdal og þann ós er þar fyrir austan fellur. Svarinn að bón bræðranna Magnúsi og Hákoni Þorsteinssonum.

Vitnisburður Hallvarðar Jónssonar um Dyrhólaey í Mýrdal og þann ós er þar fyrir austan fellur og kallaður er Dyrhólaós.

Vitnisburður Einars Jónssonar um Dyrhólaey í Mýrdal og þann ós er er þar fyrir austan fellur og Dyrhólaós er kallaður. Svarinn að bón Hákonar Þorsteinssonar.

Vitnisburður Ólafs Ólafssonar um Dyrhólaey í Mýrdal og þann ós er þar fyrir austan fellur og kallaður er Dyrhólaós. Svarinn að bón bræðranna Magnúsar og Hákonar Þorsteinssona.

Vitnisburður Jóns Ísleikssonar um Dyrhólaey í Mýrdal og þann ós er þar fyrir austan fellur. Svarinn að bón bræðranna Magnúsar og Hákonar Þorsteinssona.

Vitnisburður Gissurar Þorlákssonar um Dyrhólaey í Mýrdal.